Raportowanie ESG za 2024 r. i 2025 r.

Obowiązek raportowania ESG został w 2022 r. istotnie rozszerzony tzw. dyrektywą o sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD). Nakłada ona obowiązek wybranych przedsiębiorstw do raportowania informacji związanych z ochroną środowiska naturalnego (Environmental), odpowiedzialnością społeczną (Social) i ładem korporacyjnym (Governance).  

Stopniowe wdrażanie tej dyrektywy oznacza, że dynamicznie zmieniać się będzie zarówno katalog podmiotów zobowiązanych do składania sprawozdań, jak i informacji, jakie należy w nim zawrzeć. W celu przygotowania raportu koniecznym jest nie tylko systematyczne zbieranie odpowiednich danych, ale zaleca się również uprzednie wykonanie analizy istotności. 

Kto zobowiązany jest do raportowania za 2024 r.? 

Za 2024 r. do złożenia raportu zobowiązane są tzw. największe jednostki zainteresowania publicznego. Katalog jest dosyć obszerny i zalicza się do niego: 

• jednostki działające na podstawie: prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów; 

• jednostki zamierzające ubiegać się albo ubiegające się o zezwolenie na wykonywanie działalności na podstawie przepisów, o których mowa w poprzednim punkcie, lub wpis do rejestru zarządzających ASI na podstawie przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi; 

• alternatywne spółki inwestycyjne w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi; 

• emitentów papierów wartościowych dopuszczonych (a także emitentów zamierzający ubiegać się lub ubiegający się o dopuszczenie) do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego; 

• emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu w alternatywnym systemie obrotu; 

• krajowe instytucje płatnicze; 

• instytucje pieniądza elektronicznego – będące spółką kapitałową, spółką komandytowo-akcyjną lub spółką jawną czy komandytową, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej, pod warunkiem że w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok przekracza następujące wielkości:

• 500 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty oraz 

• 110 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego lub 220 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy. 

Drugą kategorią podmiotów zobowiązanych są jednostki dominujące będące łącznie: 

• jedną z jednostek wymienionych powyżej, niezależnie od zatrudnienia lub przychodów; 

• spółką kapitałową, spółką komandytowo-akcyjną lub taką spółką jawną lub komandytową, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej;

• jednostką dominującą grupy kapitałowej, jeżeli łączne dane jednostki dominującej oraz wszystkich jednostek zależnych każdego szczebla na dzień bilansowy roku obrotowego, oraz na dzień bilansowy roku poprzedzającego rok obrotowy: 

– po dokonaniu wyłączeń konsolidacyjnych, przekraczają wielkości, o których mowa powyżej, albo 

– przed dokonaniem wyłączeń konsolidacyjnych przekraczają następujące wielkości: 

• 500 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty;

• 132 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego lub 264 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy. 

Co obejmuje raport za 2024 r.? 

Oświadczenie na temat informacji niefinansowych obejmuje co najmniej: 

• zwięzły opis modelu biznesowego jednostki; 

• kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki; 

• opis polityk stosowanych przez jednostkę w odniesieniu do zagadnień społecznych; pracowniczych, środowiska naturalnego, poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji, a także opis rezultatów stosowania tych polityk; 

• opis procedur należytej staranności w ramach polityk, o których mowa w pkt 3; 

• opis istotnych ryzyk związanych z działalnością jednostki mogących wywierać niekorzystny wpływ na zagadnienia, o których mowa w pkt 3. 

Sprawozdanie ESG jest sprawozdaniem opisowo-liczbowym i ma zindywidualizowany charakter, gdyż odzwierciedla specyfikę działalności jednostki i przedstawia jej dokonania oraz zamierzenia. Stąd też nie opublikowano jednolitego wzoru czy formularza dla takiego raportowania, choć opracowano wytyczne i standardy.  

Kto będzie zobowiązany do raportowania za 2025 r.? 

Dalszy etap wdrożenia oznacza, że kolejne jednostki odpowiedzialne będą za raportowanie za 2025 r. Choć termin sporządzenia sprawozdania za 2025 r. upłynie dopiero w marcu 2026 r., to zasadnym jest już na obecnym etapie wdrożenie rozwiązań, które ułatwią zebranie odpowiednich danych.  

Do złożenia sprawozdania za 2025 r. będą zobowiązane jednostki dominujące dużej grupy oraz: 

– jednostki duże, czyli takie, które przekroczyły co najmniej dwie z następujących trzech wielkości: 

• 110 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, 
• 220 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 
• 250 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty. 

Już za 2026 r. zobowiązane będą (z możliwością przesunięcia):

– jednostki małe i jednostki średnie będące emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego, które przekroczyły co najmniej dwie z następujących trzech wielkości: 

• 2 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, 
• 4 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 
• 10 osób — w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

Sprawozdania ESG za 2025 r. – co będą zawierać? 

Od 2025 r. zmieniła się nazwa sprawozdań ESG – z raportów niefinansowych na sprawozdania zrównoważonego rozwoju. Co jednak istotniejsze zmianie uległy również wymogi co do informacji, jakie mają zawierać te sprawozdania. Obejmować będą m.in.: 

• opis modelu biznesowego i strategii biznesowej jednostki, w tym w zakresie m.in. ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 °C, osiągnięcia neutralności klimatycznej czy zagrożenia wynikającego z działalności jednostki związanej z paliwami; 

• cele oraz polityki zrównoważonego rozwoju i postępy w ich realizacji; 

• rolę kierownictwa i rady nadzorczej w kwestiach zrównoważonego rozwoju oraz systemy zachęt dla kierownictwa związane ze zrównoważonym rozwojem; 

• proces należytej staranności w odniesieniu do zrównoważonego rozwoju; 

• najważniejsze ryzyka i sposoby zarządzania nimi. 

Informacje te mają zostać przedstawione zarówno w perspektywie krótko i średnioterminowej, jak i długoterminowej. W określonych sytuacjach jednostka może pominąć informacje dotyczące oczekiwanych zdarzeń lub spraw będących przedmiotem negocjacji, jeżeli ujawnienie takich informacji miałoby istotnie szkodliwy wpływ na sytuację rynkową jednostki.  

Co jednak istotne jednostki średnie i małe będące emitentem papierów wartościowych mogą skorzystać z możliwości złożenia uproszczonego sprawozdania.  

Jak przygotować się do raportowania za 2025 r. z wyprzedzeniem? 

Przygotowanie do ewentualnego składania sprawozdania za 2025 r. powinno być wieloetapowe i przemyślane. Sugerujemy przede wszystkim: 

• przeprowadzić proces oceny istotności, tj. zidentyfikować kluczowe kwestie ESG, które są najważniejsze dla działalności jednostki oraz jej interesariuszy; 

• zintegrować ESG ze strategią biznesową, tj. uwzględnić aspekty zrównoważonego rozwoju w planach strategicznych i operacyjnych jednostki; 

• zadbać o transparentność danych, tj. gromadzić i prezentować dane w sposób przejrzysty i wiarygodny, zapewniając ich weryfikowalność. 

Warto zwrócić również uwagę na zasadę tzw. podwójnej istotności. Na jednostki zobowiązane do raportowania nałożono zarówno wymóg przekazywania informacji na temat wpływu działalności jednostki na ludzi i środowisko, jak i informacji na temat sposobu, w jaki kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem wpływają na daną jednostkę, w tym w szczególności na jej wynik finansowy. 

Choć obowiązek sporządzania sprawozdań ESG, póki co dotyczy stosunkowo wąskiego katalogu podmiotów, to pośrednio dotykał będzie także tych przedsiębiorców, którzy nie są formalnie zobowiązani do raportowania ESG, ale np. znajdują się w łańcuchu dostaw. Fakt publikowania sprawozdań może również zwiększać zaufanie do podmiotów, które dobrowolnie wywiązują się z tego obowiązku. Z drugiej strony nowe, bardziej restrykcyjne wymogi mogą sprawiać trudności, zwłaszcza przy przygotowaniu do pierwszego ze sprawozdań.